صاعقه گیر همانطور که از اسمش مشخص است، برای گرفتن صاعقه و خنثی کردن اثر تخریبی رعد و برق استفاده می شود. عدم استفاده از دکل صاعقه گیر در برخی از مکان ها می تواند خسارتی جبران ناپذیر و سهمگین را چه از نظر جانی و چه از نظر مالی داشته باشد. صاعقه گیرها باعث ایجاد یک مسیر ایمن برای انتقال جریان صاعقه به زمین می شوند؛ به این صورت که انرژی صاعقه توسط رادهای هوایی جذب شده و توسط هادهای نزولی دستگاه، جریان به شبکه ارتینگ انتقال می دهد.
انواع دکل صاعقه گیر به دنیال اهمیت بالای کاری که انجام می دهند، باید به درستی طراحی و نصب شوند، زیرا با جان و مال افراد در ارتباط است. در این مقاله از احداث گستر قصد داریم تا انواع دکل صاعقه گیر را به صورت کامل برای شما شرح دهیم پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
دسته بندی انواع صاعقه گیرها
برای توضیح کامل انواع صاعقه گیرها قبل از هرچیز باید دسته بندی آنها و نحوه کارکرد آنها را مشخص کرد. انواع دکل صاعقه گیر به دو دسته برق گیر غیر فعال و برق گیر غیر فعال تقسیم می شوند:
• برق گیر غیر فعال:
برق گیر غیرفعال یا همان PASSIVE یک میله نوک تیز ساده است که جنس آن مس یا استیل است. صاعقه گیرهای زیر جزو برق گیرهای غیرفعال حساب می شوند:
1. صاعقه گیر فرانکلینی
اولین باری که این صاعقه گیر ساخته شد فقط یک سری میله ساده بود. این دکل صاعقه گیر صاعقه ای که به آنها مستقیم برخورد می کرد را می توانست دفع کند. شدت دفع ضربه هم به طول میله، دوری از ساختمان ها و شعاع حفاطتی صاعقه گیر فرانکلینی بستگی داشت. برای محاسبه شدت این ضربه ها به کلاس حفاظتی نیاز است، زیرا از طریق کلاس حفاظتی می توانی محدوده احتمالی برخورد صاعقه را به صورت درصدی و همچنین توانایی تامین جریان توسط صاعقه را حساب کرد.
کلاس های حفاظتی دارای 4 کلاس 98، 95، 90، و 80 درصد هستند. کلاس حفاظتی 98% بیشتری سطح حفاظتی را دارد و کلاس 80% دارای کمترین حفاظت است.
2. برق گیر میله ای (جرقه گر با فواصل هوایی)
برای ساخت برقگیر میله ای از دو الکترود یا دو شاخک استفاده شده است. این دو الکترود متناسب با ولتاژ و در فاصله معینی بین هادی و زمین قرار گرفته اند. در صورتی که ولتاژ اضافه ای بین دو الکترود ایجاد شود، قوس الکتریکی ایجاد می شود. این قوس برای جلوگیری از اضافه ولتاژ ایجاد شده و یک اتصال کوتاه ایجاد می کند. این اضافه ولتاژ باعث ایجاد اختلال در برق رسانی می شود.
اگر این اضافه ولتاژها به مقدار کم اتفاق بیفتد، خسارتی در پی ندارد و شاخک ها آنها را مهار می کنند. از بزرگترین معایب برق گیرهای میله ای می توان به عدم توانایی این وسیله برای خاموش کردن جرقه اشاره کرد. هنگامی که این جرقه اضافی شد تا زمانیکه دستگاه بی برق نشود این جرقه باقی خواهد ماند. به همین دلیل پس از برخورد هر صاعقه باید برق گیر میله را یک دور خاموش و روشن کرد.
برق گیرهای میله ای پس از حذف ولتاژ اضافه هم به انتقال ولتاژ ادامه می دهند که این کار باعث هدر رفت انرژی می شود.
3. برق گیر لوله ای
برق گیر لوله ای شامل یک فاصله هوایی برای جرقه زدن در فضا و ایجاد يك فاصله ديگر در درون يك محفظه مخصوص هستند كه با هم بطور سری قرار گرفته اند. این برق گیرها جریان هدایت شونده را در زمان بسیار کوتاهی منتقل می کنند. این برق گیرها جریان های اضافه را خود بخود خنثی می کنند و به همین دلیل، با نام جرقه خاموش کن نیز شناخته می شوند.
4. برقگیر قوس طولانی
کارشناسان به نصب برقگير خط بين فاز – دكل بصورت موازي با زنجيره مقره نیاز داشتند ولی این کار هزینه زیادی را در پی داشت به همین دلیل به دنبال راهی برای کاهش هزینه ها و در عین حال جلوگیری از هدر رفت انرژی ولتاژهای اضافی بودند. برقگیر قوس طولامی برای همین ساخته شدند تا بین هادی و زمین یا بصورت سری با مقره قرار بگیرند. ساختار این نوع برقگیرها بسیار آسان است.
عدم جاري شدن جريان با فركانس شبكه (PAF) پس از اتمام تخليه جريان موج گذرا و بروز قوس بر روي مقره از بزرگترین ویژگی های برقگیرهای قوس طولانی است.
5. برقگیر با مقاومت غیر خطی
این برقگیرها همانند یک مقاومت غیر خطی عمل می کنند، یعنی در برابر ولتاژ نامی شبکه آمپدانس بالایی را از خود نشان داده و در برابر ولتاژهای بالاتر از ولتاژ نامی شبکه آمپدانس کمی را از خود نشان می دهند تا تخلیه صورت گیرد.
6. قفس فارادی
با گسترش اندازه ساختمان ها و با توجه به محدوديت هایی که ميله ساده داشت، متخصصان قفس فارادی (FARADAY CAGE)را طراحی . جايگزين ميله های ساده فرانكلينی کردند.
7. سیستم ترمینال مش
سیستم ترمینال مش توسط چند میله که بهم متصلند انرژی رعد و برق را مهار می کند و توسط میله ای به زمین انتقال می دهد. برای نصب این سیستم به چند میله مهار شده، یک شبکه متصل شده به میله ها، یک هادی میانی برای هر میله، چاه آرت برای هر هادی میانی و هم پتانسیل سازی سیستم های زمین نیاز است.
8. سیستم ترمینال سیم هوایی
برای ساخت این سیستم از یک یا چند سیم هوایی در بالای ناحیه مورد نظر خود برای حفاظت استفاده می کنند.
تمامی این صاعقه گیرها نوک تیز هستند و طبق پدیده اثر میله نوک تیز (POINT EFFECT) کار می کنند.
• برقگیر فعال (ACTIVE)
برق گیرهای فعال برق گیرهایی هستند که انرژی را از یک منبع خارجی دریافت کرده یا بصورت خودکفا خودش تولید می کند. این برق گیرها در پدیده هایی مانند POINT EFFECT یا CORONA EFFECT دخیلند و اثر آنها را تشدید می کنند. برقگیرهای فعالی که خودکفا نیستند، برای دریافت انرژی از برق شهر یا باتری استفاده می کنند و در صورت قطع شدن برق شهر یا تمام شدن باتری، از کار میفتند. صاعقه گیرهای زیر جزو برق گیر فعال محسوب می شوند:
1. اتمی
2. بادی (پیزوالکتریک)
3. خورشیدی
4. برقی
5. خازنی
شما عزیزان می توانید برای اطلاع از قیمت دکل صاعقه گیر و کسب اطلاعات تخصصی درباره این تجهیز با کارشناسان احداث گستر تماس بگیرید.