اگر اسکلت فلزی یا میلگردهای بتنی ساختمان و انواع لوله کشی های فلزی آن و بدنه هادی تجهیزات الکتریکی ساختمان ها را با یک هادی که دارای سطح مقطع بزرگ و مقاومت الکتریکی کم باشد به یکدیگر متصل شود، تمام نقاط هم پتانسیل می شود؛ به این نوع اتصال «همبندی» می گویند. همبندی مهم ترین روشی است که می توان برای پیشگیری از برق گرفتگی در یک ساختمان مانند دکل صاعقه گیر می توان استفاده کرد.
همبندی در ساختمان های مسکونی
این روزها اغلب ساختمان های مسکونی به صورت سازه های بتنی ساخته می شود. به همین دلیل همبندی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سیستم الکترود زمین مستقل بدون توجه به اجزای ساختمان برای سیستم الکتریکی است. سیستم الکتریکی از صفحه فلزی دفن شده، میله کوبیده شده، تسمه فلزی دفن شده و زره کابل ساخته شده است. در این روش سنتی و قدیمی از هم بندی استفاده نشده است و برای حفاظت در برابر صاعقه نیز یک سیستم مستقل نزولی با استفاده از هادی های مخصوص ایجاد شده است و در نهایت به سیستم الکترود زمین مستقل مخصوص دکل صاعقه گیر متصل می شد.
برای حفاظت بیشتر یک همبندی بین دو سیستم الکترود زمین نیز ایجاد می شود. استفاده از بتن به عنوان الکترود ایجاد همبندی اهمیت بسیار بالایی دارد و از آنطرف از لحاظ قیمتی نیز کاملا مقرون به صرفه است.البته در ساخت و ساز آن باید بسیار اهمیت داد و استاندارهای آن را هنگام ساخت باید رعایت کرد، زیرا ممکن است به علت بی توجهی به بتن از نظر عبور جریان های مربوط به اتصال کوتاه یا صاعقه صدمه های شدید به آن وارد شود. سیستم همبندی از نظر استقامت مکانیکی دارای عمر طولانی بوده و نیاز به نگهداری بالایی ندارد.
هدف همبندی
هدف همبندی در کار کم کردن اندازه ولتاژ تماس در داخل ساختمان است، آن هم در نقاطی که عیب زمین در تاسیسات الکتریکی ایجاد می شود. ولتاژ تماس وقتی ایجاد می شود که یک عیب زمین در تأسیسات الكتريكی ایجاد شود. هنگامی‌که این جریان به زمین وارد می شود، به دلیل وجود مقاومت، ولتاژ تماس ایجاد می شود. برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی بهترین کار استفاده همزمان از دو روش زمین‌کردن و همبندی است. برای این کار با توجه به اينکه ممکن است به علت عایق‌کاری، سطح تماس بتن کف با زمین کم باشد، حداقل یک الکترود زمین معمولی را به همبندی سازه متصل یا توسط حلقه ای از مس که دورتادور ساختمان مدفون می شود را به همبندی متصل می کنند.
مزایای اجرای همبندی
• مطمئن ترین روش جلوگیری از برق گرفتگی ناشی از تماس غیرمستقیم
• حفاظت از آسیب دیدن تجهیزات الکترونیکی، مخابراتی و اتوماسیون
• کاهش اثرات الکتریسیته ساکن
• ایجاد مسیرهای موازی برای هدایت جریان صاعقه به سمت زمین
• جلوگیری از آسیب های ناشی از آن بر روی اشخاص و تجهیزات الکتریکی
• وسایل حفاظتی به کمک همبندی اضافی
• بالا بردن ضریب اطمینان عملکرد وسایل حفاظتی به کمک همبندی اضافی
مراحل اجرای همبندی قبل از بتن ریزی
اجرای همبندی ساختمان باید قبل از بتن ریزی و همزمان با اجرای شالوده ساختمان و در همه طبقات ساختمان اجرا شود. اجرای این کار در چند مرحله به ترتیب انجام می شود. این مراحل به شرح زیر است:
1. ـاجرا در فونداسیون
در فونداسیون ساختمان باید تمامی شناژهای ارتباطی همبند شوند. در اینجا منظور ما از شناژ، محوری است که همه ستون های ساختمان را به هم متصل می‌کند.
2. اجرا در ستون ها
در تمامی طبقات، ستون های واقع در گوشه های ساختمان، یکی از ستون های راه پله، تمام ستون های خرپشته و موتورخانه و در هر 20 متر از طول و عرض ساختمان، شبکه همبند باید به همدیگر متصل شود.
هادی همبندی چیست؟
هادی همبندی از یک رشته سیم مسی، یک تسمه، یک عدد میلگرد و یک تیر یا ستون فلزی تشکیل شده است که بر اساس طرح همبندی در سقف ها و ستون ها قرار می گیرد.
هادی همبندی مسی
هادی همبندی مسی همانطور که از اسمش نیز مشخص است از جنس فلز مس است و سطح مقطع همبندی آن باید بیشتر از 6 میلی متر مربع و کوچکتر از 25 میلی متر مربع است. شما می توانید نمونه های مختلف این هادی را در سایت احداث گستر نیرو پارس مشاهده کنید. همچنین سطح مقطع هادی همبندی اصلی نباید از نصف سطح مقطع بزرگترین هادی حفاظتی در تأسیسات الکتریکی کوچک تر باشد.سیم ها یا تسمه های مسی باید به میلگردهای موجود سازه متصل شوند.
همچنین در تمامی انشعابات اعم از سه و چهارراهی باید سیم های مسی با استفاده از جوش احتراقی به هم متصل شوند تا مقاومت الکتریکی آنها به حداقل ممکن رسیده و دارای استحکام مکانیکی کافی باشد. توجه کنید که هنگامی که شما در کار دو فلز غیر همجنس در کنار هم قرار می دهید، به دلیل خواص شیمیایی متفاوت، تشکیل پیل الکتریکی میدهند و در مدت زمان طوالنی باعث خورده شدن فلز در محل اتصال میشود. فلز مس و آهن نیز از همین قاعده برخوردار هستند ولی به خاطر خواص شیمیایی نزد یک به هم، پیل به وجود آمده بسیار ضعیف است.